Gluten, buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir protein karışımıdır. Gluten, özellikle ekmek, makarna, kek gibi unlu mamullerde bulunan bir yapı oluşturucudur. Bu proteinler hamurun esnekliğini artırır ve pişirildiğinde yiyeceklere tutarlılık kazandırır. Ancak, bazı insanlar gluten intoleransı veya çölyak hastalığı gibi durumlar nedeniyle gluteni sindiremez veya sindirimi zorlanır. Bu durumda, gluten tüketimi bazı insanlar için ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Besin Değeri
Makrobesinler:
- Protein: Yaklaşık 21 gram
- Karbonhidrat: Yaklaşık 65 gram
- Yağ: Yaklaşık 2 gram
Mikrobesinler:
- Demir: Yaklaşık 2.5 mg
- Kalsiyum: Yaklaşık 15 mg
- Potasyum: Yaklaşık 180 mg
- Magnezyum: Yaklaşık 20 mg
- B6 vitamini: Yaklaşık 0.1 mg
- Folat: Yaklaşık 40 mcg
- Çinko: Yaklaşık 1 mg
- E vitamini: Yaklaşık 0.4 mg
Faydaları ve Zararları
Faydaları:
- Besleyici Değerler: Buğday, arpa ve çavdar gibi gluten içeren tahıllar, protein, lif, vitaminler (B vitaminleri) ve mineraller (örneğin, demir ve magnezyum) gibi bir dizi besleyici bileşen içerir. Bunlar sağlıklı bir diyetin önemli bir parçası olabilir.
- Enerji Kaynağı: Karbonhidrat içeriği sayesinde, gluten içeren yiyecekler vücuda enerji sağlayabilir.
- Esneklik ve Yapı Verme: Gluten, hamurun elastikiyetini artırarak pişirme işlemi sırasında yiyeceklere tutarlılık kazandırır. Bu özellik özellikle ekmek yapımında önemlidir.
Zararları:
- Çölyak Hastalığı: Çölyak hastalığı, gluten intoleransının ciddi bir formudur. Bu durumda, vücut gluteni tolere edemez ve bağışıklık sistemi, ince bağırsakta hasara neden olur. Bu, sindirim sorunlarına, kilo kaybına ve besin emiliminde bozulmaya yol açabilir.
- Gluten Duyarlılığı: Çölyak hastalığı olmayan bazı insanlar, gluten duyarlılığı olarak bilinen bir duruma sahip olabilirler. Bu kişilerde gluten tüketimi, sindirim sorunlarına, rahatsızlık hissine ve başka semptomlara neden olabilir.
- Gıda Hassasiyetleri: Bazı insanlar, belirli bir tahıl türünden veya glutenin kendisinden kaynaklanan gıda hassasiyetlerine sahip olabilirler. Bu kişiler gluten tüketiminden sonra sindirim sorunları, mide rahatsızlığı veya başka semptomlar yaşayabilirler.
İlgili Araştırma ve Makaleler
https://dergipark.org.tr/en/pub/akademik-gida/issue/55822/764697
