Balık, sucul ortamlarda yaşayan omurgalı hayvanlardır. Genellikle solungaçlarla nefes alırlar ve yüzgeçleriyle hareket ederler. Balıklar, çeşitli türlerde bulunabilir ve farklı yaşam alanlarında yaşayabilirler, bazıları tatlı su, bazıları tuzlu su, hatta bazıları hem tatlı su hem de tuzlu su habitatlarında yaşar. Beslenme alışkanlıkları da türden türe farklılık gösterebilir; bazıları etobur, bazıları otobur, bazıları ise hem etobur hem otobur olabilir. Hem doğal ortamlarında hem de insanlar tarafından yetiştirilerek tüketilen önemli bir gıda kaynağıdır. Ayrıca birçok kültürde balıkçılık ticaretinin de önemli bir parçasıdır.
Besin Değeri
- Somon:
- Kalori: 208 kcal
- Protein: 20.4 g
- Yağ: 13.4 g
- Omega-3 yağ asitleri: 2.2 g
- Omega-6 yağ asitleri: 0.8 g
- Kolesterol: 55 mg
- Demir: 0.6 mg
- Kalsiyum: 12 mg
- Potasyum: 368 mg
- A vitamini: 220 IU
- D vitamini: 570 IU
- Orkinos (Ton Balığı):
- Kalori: 184 kcal
- Protein: 29.9 g
- Yağ: 6.3 g
- Omega-3 yağ asitleri: 1.5 g
- Omega-6 yağ asitleri: 0.2 g
- Kolesterol: 37 mg
- Demir: 1.1 mg
- Kalsiyum: 9 mg
- Potasyum: 323 mg
- A vitamini: 250 IU
- D vitamini: 141 IU
- Alabalık:
- Kalori: 119 kcal
- Protein: 20.3 g
- Yağ: 3.5 g
- Omega-3 yağ asitleri: 0.9 g
- Omega-6 yağ asitleri: 0.5 g
- Kolesterol: 56 mg
- Demir: 0.6 mg
- Kalsiyum: 18 mg
- Potasyum: 356 mg
- A vitamini: 244 IU
- D vitamini: 570 IU
- Orfoz:
- Kalori: 95 kcal
- Protein: 19.8 g
- Yağ: 1.3 g
- Omega-3 yağ asitleri: 0.3 g
- Omega-6 yağ asitleri: 0.1 g
- Kolesterol: 37 mg
- Demir: 0.5 mg
- Kalsiyum: 8 mg
- Potasyum: 337 mg
- A vitamini: 60 IU
- D vitamini: 160 IU
- Hamsi:
- Kalori: 128 kcal
- Protein: 18.4 g
- Yağ: 5.6 g
- Omega-3 yağ asitleri: 1.5 g
- Omega-6 yağ asitleri: 0.8 g
- Kolesterol: 64 mg
- Demir: 1.2 mg
- Kalsiyum: 21 mg
- Potasyum: 284 mg
- A vitamini: 160 IU
- D vitamini: 500 IU
Faydaları ve Zararları
Faydaları:
- Omega-3 Yağ Asitleri Kaynağı: Balıklar, özellikle yağlı balık türleri, omega-3 yağ asitleri açısından zengindir. Omega-3 yağ asitleri, kalp sağlığını destekler, kan basıncını düşürür, beyin fonksiyonlarını iyileştirir ve iltihaplanmayı azaltabilir.
- Protein Kaynağı: Balıklar, yüksek kaliteli protein kaynağıdır. Protein, kasları güçlendirir, dokuların yenilenmesine yardımcı olur ve vücut fonksiyonlarını destekler.
- Düşük Doymuş Yağ İçeriği: Birçok balık türü, doymuş yağ içeriği düşüktür. Bu, kalp sağlığını korumaya yardımcı olabilir ve kardiyovasküler hastalık riskini azaltabilir.
- D Vitamini Kaynağı: Bazı balık türleri, özellikle yağlı balıklar, D vitamini açısından zengindir. D vitamini, kemik sağlığını destekler, bağışıklık sistemini güçlendirir ve genel sağlık için önemlidir.
- Mineral ve Vitaminler: Balıklar, demir, çinko, fosfor, potasyum ve B vitaminleri gibi birçok mineral ve vitamin kaynağıdır.
Zararları:
- Cıva Kirliliği: Büyük ve uzun ömürlü balık türleri, cıva birikebilir. Aşırı cıva tüketimi, sinir sistemine ve bebeklerin gelişimine zarar verebilir. Bu nedenle, hamile kadınlar ve küçük çocuklar, yüksek cıva içeren balıklardan kaçınmalı veya bunları sınırlı miktarda tüketmelidir.
- Deniz Ürünlerinden Kaynaklanan Alerjiler: Bazı insanlar deniz ürünlerine karşı alerjik olabilir. Balık alerjisi, ciddi reaksiyonlara yol açabilir ve bazı durumlarda yaşamı tehdit edebilir.
- Çevresel Etkiler: Aşırı balık avcılığı ve çevresel faktörler, bazı balık türlerinin popülasyonlarını azaltabilir ve deniz ekosistemlerine zarar verebilir.
- Kontamine Balık: Kirlenmiş su ortamlarında yetiştirilen veya avlanan balıklar, ağır metaller ve diğer zararlı maddelerle kontamine olabilirler. Bu tür balıkların tüketimi sağlık riski oluşturabilir.
İlgili Araştırma ve Makaleler
https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/57926
