Bezelye, baklagiller ailesine ait bir sebzedir ve genellikle yuvarlak, yeşil renkte küçük toplar şeklindeki taneleri ile tanınır. Bezelye, Pisum sativum bitkisinin meyve taneleridir. Bezelye taneleri genellikle bir baklava içinde bulunan ve içerisinde birçok tane bulunan bir bezelye kapsülü içinde gelişir.
Bezelye, besleyici bir sebze olarak bilinir. İçerisinde protein, lif, vitaminler (özellikle C vitamini), mineraller ve antioksidanlar bulunur. Hem taze olarak tüketilebilir hem de kurutularak saklanabilir. Bezelye, çeşitli yemeklerde ve salatalarda kullanılabilir, ayrıca dondurulmuş veya konserve olarak da bulunabilir. Yüksek besin değerine sahip olmaları nedeniyle birçok sağlıklı yemek tarifinde yaygın olarak kullanılırlar.
Besin Değeri
100 gram taze bezelye için:
- Enerji: 81 kJ (19 kcal)
- Protein: 1.2 g
- Yağ: 0.2 g
- Karbonhidrat: 3.4 g
- Lif: 2.6 g
Mineraller (100 gram bezelye):
- Potasyum: 196 mg
- Fosfor: 36 mg
- Magnezyum: 24 mg
- Kalsiyum: 25 mg
- Demir: 1.5 mg
- Çinko: 0.5 mg
Vitaminler (100 gram bezelye):
- C vitamini: 40 mg
- B1 vitamini (Tiamin): 0.1 mg
- B2 vitamini (Riboflavin): 0.05 mg
- B3 vitamini (Niasin): 0.5 mg
- B6 vitamini (Piridoksin): 0.1 mg
- Folik asit: 65 µg
Bu değerler, genel bir referans olup, bezelyenin türüne, yetişme koşullarına ve pişirme yöntemine bağlı olarak değişebilir. Taze, dondurulmuş veya konserve bezelyeler arasında da besin değerleri farklılık gösterebilir. Besin değerleri, bir diyetin genel bağlamında değerlendirilmelidir.
Faydaları ve Zararları Nedir?
Faydaları:
- Düşük Kalorili ve Yüksek Lif İçeriği: Bezelye, düşük kalorili olup yüksek lif içeriğiyle bilinir. Bu, tokluk hissi sağlayarak kilo kontrolüne yardımcı olabilir.
- Yüksek Protein İçeriği: Özellikle bitkisel protein kaynağı olarak değerlidir ve bu, vegetarian veya vegan beslenme düzeninde protein ihtiyacını karşılamak için kullanılabilir.
- Zengin Vitamin ve Mineral Kaynağı: Bezelye, C vitamini, K vitamini, folik asit, demir ve diğer mineralleri içerir. Bu, bağışıklık sistemi, kan sağlığı ve kemik sağlığı gibi birçok vücut fonksiyonu için önemli olan besinleri sağlar.
- Antioksidan İçeriği: Bezelye, antioksidanlar içerir, bu da hücresel hasarı azaltabilir ve genel sağlığı destekleyebilir.
Potansiyel Zararları veya Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar:
- FODMAP İntoleransı: Bezelye, FODMAP adı verilen belirli bir karbonhidrat grubunu içerir. Bu, bazı insanlarda şişkinlik, gaz ve mide rahatsızlığına neden olabilir. FODMAP intoleransı olan bireyler bu tür gıdalara dikkat etmelidir.
- Taşıma Durumu: Bezelyede bulunan oksalatlar, böbrek taşı olan kişilerde dikkate alınmalıdır. Oksalatlar, böbrek taşı oluşumunu artırabilir.
- Alerji: Bazı insanlar bezelye veya diğer baklagillerle alerjik reaksiyon gösterebilir. Bu durumda, doktora danışmak önemlidir.
Herkesin beslenme ihtiyaçları farklıdır ve herhangi bir besin maddesini aşırı tüketmek her zaman önerilmez. Bezelye gibi besinleri dengeli bir diyet içinde yer alacak şekilde tüketmek, genellikle sağlıklı bir yaşam tarzını destekleyebilir. Ancak, özel sağlık durumları veya diyet ihtiyaçları olan bireylerin bir sağlık uzmanına danışmaları önemlidir.
Dr. Lamia His
