Dejeneratif Disk Hastalığı

Lamia His Ağustos 30, 2024

0 33 3 dakika okuma süresi

1. Servikal Dejenerasyon Nedir?

Servikal dejenerasyon, boyun omurgasını oluşturan yedi omurun (C1-C7) ve aralarındaki intervertebral disklerin zamanla aşınması ve bozulması sürecidir. Bu durum, genellikle yaşlanma sürecinin doğal bir parçası olarak gelişir ve “servikal spondiloz” olarak da bilinir. Dejeneratif değişiklikler omurga disklerinde, faset eklemlerinde ve çevresindeki yumuşak dokularda meydana gelir, bu da boyun bölgesinde ağrı, sertlik ve sinir sıkışmalarına yol açabilir.

2. Servikal Dejenerasyonun Nedenleri

Servikal dejenerasyonun başlıca nedenleri şunlardır:

Yaşlanma: Omurgadaki disklerin su ve protein içeriği yaşla birlikte azalır, bu da disklerin elastikiyetini kaybetmesine ve omurlar arasındaki şok emici kapasitenin azalmasına yol açar.
Travma: Boyun bölgesine alınan darbeler veya ani hareketler omurgayı zayıflatabilir.
Genetik Faktörler: Ailede servikal spondiloz öyküsü, bu durumu geliştirme riskini artırabilir.
Tekrarlayan Hareketler: Boynu sürekli aynı pozisyonda tutmak veya tekrarlayan hareketler yapmak, zamanla dejeneratif değişikliklere yol açabilir.

3. Servikal Dejenerasyonun Belirtileri

Servikal dejenerasyonun belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve hastalığın şiddetine bağlı olarak farklılık gösterebilir. Yaygın belirtiler şunlardır:

Boyun Ağrısı: Genellikle künt veya keskin bir ağrı olarak tanımlanır. Ağrı, boynun arkasında yoğunlaşabilir ve omuzlara, kollara ve hatta ellerinize yayılabilir.
Boyun Sertliği: Boynu hareket ettirmekte zorlanma veya sabahları boyunda sertlik hissi yaygındır.
Baş Ağrısı: Özellikle oksipital bölgede (başın arka kısmında) ağrı görülebilir.
Nörolojik Semptomlar: Sinir köklerinin sıkışması sonucu kollarda uyuşma, karıncalanma, güçsüzlük veya refleks kaybı gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
Denge Problemleri: Servikal omuriliğin sıkışması durumunda, yürüme sırasında dengesizlik veya kas kontrolünde zorluk yaşanabilir.
Kas Spazmları: Boyun ve omuz kaslarında istemsiz kasılmalar ve spazmlar görülebilir.

4. Servikal Dejenerasyonun Tanısı

Tanı, genellikle hastanın tıbbi öyküsü, fizik muayene ve görüntüleme testlerine dayanır. Tanı süreci şu adımları içerebilir:

Fizik Muayene: Doktor, hastanın boyun hareket açıklığını, kas gücünü ve reflekslerini değerlendirir. Sinir kökü basısı olup olmadığını belirlemek için nörolojik testler yapılabilir.
Görüntüleme Testleri: Röntgen, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ve bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları, omurgadaki kemik ve yumuşak doku yapılarındaki değişiklikleri gösterir. MRI, disklerin ve sinirlerin durumunu daha detaylı değerlendirmek için özellikle faydalıdır.
Elektromiyografi (EMG): Sinir iletim hızı testleri, sinirlerin sıkışma nedeniyle ne kadar etkilendiğini belirlemek için kullanılabilir.

5. Servikal Dejenerasyonun Tedavisi

Servikal dejenerasyonun tedavisi, semptomların şiddetine, hastanın genel sağlık durumuna ve dejenerasyonun derecesine bağlı olarak belirlenir. Tedavi seçenekleri genellikle konservatif (cerrahi olmayan) yöntemlerle başlar ve şu şekilde sıralanabilir:

a. Konservatif Tedavi Yöntemleri

Fizik Tedavi:
- Egzersizler: Boyun kaslarını güçlendirmek, omurgayı stabilize etmek ve esnekliği artırmak amacıyla özel egzersizler önerilir. Duruşun düzeltilmesi ve boynun hareket aralığının korunması önemlidir.
- Traksiyon: Omurga üzerindeki baskıyı azaltmak için kullanılan bu yöntem, disklerin arasındaki mesafeyi artırarak sinirlerin sıkışmasını hafifletebilir.
- Manuel Terapi: Fizyoterapist tarafından uygulanan elle terapi teknikleri, kas gerginliğini azaltabilir ve eklem hareketliliğini artırabilir.
İlaç Tedavisi:
- Nonsteroidal Antiinflamatuar İlaçlar (NSAID’ler): İltihap ve ağrıyı hafifletmek için yaygın olarak kullanılır.
- Kas Gevşeticiler: Kas spazmlarını hafifletmek amacıyla kullanılabilir.
- Steroid Enjeksiyonları: Sinir köklerine yapılan steroid enjeksiyonları, iltihabı ve ağrıyı azaltabilir. Bu enjeksiyonlar genellikle diğer tedavi yöntemleriyle birlikte kullanılır.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
- Ergonomik Düzenlemeler: İş yerinde veya evde boynu destekleyen ve uygun duruşu teşvik eden ergonomik ayarlamalar yapmak önemlidir.
- Ağırlık Yönetimi: Vücut ağırlığının kontrol altında tutulması, omurga üzerindeki baskıyı azaltabilir.
- Sigara Bırakma: Sigara içmek, omurga disklerinin beslenmesini bozarak dejenerasyon sürecini hızlandırabilir.

b. Alternatif Tedavi Yöntemleri

Akupunktur: Geleneksel Çin tıbbının bir parçası olan bu yöntem, bazı hastalarda ağrıyı hafifletmek için kullanılabilir. Ancak, etkinliği hakkında daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Masaj Terapisi: Kas gerginliğini ve ağrıyı hafifletmek için kullanılabilir. Profesyonel bir masaj terapisti tarafından uygulanması önerilir.

c. Cerrahi Müdahale

Konservatif tedavilere yanıt vermeyen veya ciddi nörolojik semptomlara yol açan durumlarda cerrahi müdahale düşünülebilir. Cerrahi tedavi seçenekleri şunlardır:

Diskektomi: Sıkışmış sinir kökünü rahatlatmak amacıyla hasarlı diskin bir kısmı veya tamamı çıkarılır.
Omurga Füzyonu: Hasarlı omurların stabilitesini sağlamak için iki veya daha fazla omur birleştirilir. Bu, omurganın hareket kabiliyetini sınırlayabilir, ancak ağrıyı önemli ölçüde azaltabilir.
Laminektomi: Sinirlerin etrafındaki baskıyı hafifletmek için omurların bir kısmı çıkarılır. Bu, omuriliğe ve sinir köklerine olan baskıyı azaltabilir.

d. Rehabilitasyon

Cerrahi müdahale sonrası, rehabilitasyon süreci hastanın eski hareket kabiliyetini kazanmasına ve güçlenmesine yardımcı olur. Fizik tedavi, egzersizler ve yaşam tarzı düzenlemeleri, rehabilitasyonun önemli bileşenleridir.