Dismenore, adet sancısı veya regl ağrısı olarak da bilinen, menstrüasyon (regl) döneminde ortaya çıkan ağrılı bir durumdur. Bu ağrı, genellikle alt karın bölgesinde hissedilir ve birçok kadını etkileyebilir. Dismenore, genellikle doğal bir süreçtir, ancak bazı durumlarda altta yatan bir sağlık sorununun belirtisi olabilir.
Dismenore iki ana türde sınıflandırılabilir: primer dismenore ve sekonder dismenore.
- Primer Dismenore:
- Genellikle adetin başlangıcında, adolesan dönemdeki genç kadınlarda ortaya çıkar.
- Belirgin bir alt karın ağrısı ve kramplarla karakterizedir.
- Alt sırt ağrısı, baş ağrısı, bulantı ve kusma gibi diğer semptomlar da eşlik edebilir.
- Bu tür dismenore genellikle yaşla birlikte azalabilir.
- Sekonder Dismenore:
- Daha sonra başlar, genellikle 20’li veya 30’lu yaşlarda.
- Daha ciddi bir ağrı olabilir ve genellikle adet döngüsünün ortasında veya sonunda ortaya çıkar.
- Altta yatan bir sağlık sorunundan kaynaklanır, örneğin endometriozis, rahim fibroidleri veya pelvik inflamatuar hastalık gibi durumlar.
- Temel neden tedavi edildiğinde, semptomlar genellikle azalabilir veya ortadan kalkabilir.
Dismenore genellikle nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler), sıcak uygulama, egzersiz ve hormonal tedaviler gibi yönetim stratejileri ile hafifletilebilir. Ancak, şiddetli veya sürekli dismenore yaşayan kişiler, bir sağlık profesyoneli ile görüşmeli ve altta yatan nedeni belirlemek için değerlendirilmelidir.
Tedavisi Nasıl Yapılır?
- Nonsteroidal Antiinflamatuar İlaçlar (NSAID’ler): İbuprofen veya naproksen gibi NSAID’ler, adet sancısını hafifletmekte etkili olabilir. Bu ilaçlar, prostaglandin üretimini azaltarak ağrıyı ve iltihabı azaltır.
- Hormonal Tedaviler:
- Doğum Kontrol Hapları: Özellikle düzenli adet döngüsü, düşük kanamalar ve adet sancısını azaltmak için kullanılır.
- Rahim İçi Araç (RİA): Hormonal bir RİA, adet sancısını hafifletmeye yardımcı olabilir.
- Sıcak Uygulama: Sıcak su torbaları veya sıcak banyo, alt karın bölgesindeki kasları rahatlatarak ağrıyı azaltabilir.
- Egzersiz: Hafif egzersiz, adet dönemi sırasında yaşanan ağrıyı hafifletebilir. Yürüyüş, yüzme veya yoga gibi düzenli fiziksel aktiviteler önerilebilir.
- Diyet ve Beslenme: Bazı kadınlar, kafein, tuz ve şeker alımını azaltmanın veya anti-inflamatuar özelliklere sahip gıdaları tüketmenin (örneğin, balık yağı) adet sancılarını azaltmada yardımcı olduğunu bildirir.
- Akupunktur ve Akupresür: Bazı kişiler, adet sancılarını hafifletmek için akupunktur veya akupresür gibi alternatif tedavilere başvurabilir.
- Cerrahi Müdahale: Sekonder dismenorenin altında yatan bir sorun varsa, cerrahi müdahale (örneğin, endometriozis, rahim fibroidleri gibi durumlar için) düşünülebilir.
- Aromaterapi: Semptomları azaltmada etkili bazı bitkisel ürünlerden faydalanılabilir.
İlgili Araştırma ve Makaleler:
https://jag.journalagent.com/z4/download_fulltext.asp?pdir=jern&plng=eng&un=JERN-74436
https://jag.journalagent.com/z4/download_fulltext.asp?pdir=jaren&plng=tur&un=JAREN-48344
https://jag.journalagent.com/z4/download_fulltext.asp?pdir=erciyesmedj&plng=eng&un=EMJ-77674
https://dergipark.org.tr/en/pub/cbusbed/issue/51007/568502
http://adudspace.adu.edu.tr:8080/xmlui/handle/11607/541