Fasulye, baklagiller ailesinden olan ve insan beslenmesinde önemli bir yere sahip bitkisel bir gıdadır. Genellikle taze olarak tüketilen bir sebze olarak bilinse de, kurutulmuş fasulye de çok yaygın olarak kullanılır. Fasulyenin pek çok farklı türü vardır, bunlar arasında en yaygın olanları şunlardır:
- Yeşil Fasulye: Taze olarak tüketilen ve genellikle uzun ve yeşil renkte olan fasulye çeşididir. Üzeri sık sık tüketilir ve pek çok yemekte kullanılır.
- Sarı Fasulye (Wax Fasulye): Yeşil fasulyeye benzer ancak sarı renkte olan bir türdür. Genellikle daha tatlı bir tadı vardır.
- Barbunya Fasulye: Büyük, kırmızımsı fasulye tanelerine sahip bir türdür. Hem taze olarak hem de kuru olarak tüketilir.
- Kurufasulye: Fasulyenin kuru hali, genellikle haşlanarak veya sote edilerek tüketilir. Birçok farklı çeşidi vardır, en yaygın olanları büyük beyaz ve küçük kırmızı fasulyelerdir.
- Soy Fasulyesi: Genellikle Asya mutfağında kullanılan, küçük ve beyaz renkli fasulye türüdür. Genellikle tofu üretiminde kullanılır.
Fasulye, genellikle sıcak iklimlerde yetişir ve toprağın verimliliğine bağlı olarak farklı bölgelerde yetiştirilir. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri’nde fasulye yetiştiriciliği Güneydoğu ve Ortabatı bölgelerinde yaygındır. Türkiye’de de fasulye yetiştiriciliği yaygın olarak yapılır ve farklı bölgelerde üretimi gerçekleştirilir. Özellikle Karadeniz Bölgesi’nde fasulye yetiştiriciliği oldukça yaygındır.
Besin Değeri
100 gram kuru fasulyenin yaklaşık besin değerleri:
- Kalori: Yaklaşık 337 kcal
- Protein: Yaklaşık 21.6 gram
- Karbonhidrat: Yaklaşık 63 gram
- Lif: Yaklaşık 16 gram
- Yağ: Yaklaşık 1.5 gram
- Kolesterol: 0 mg
- Sodyum: Yaklaşık 6 mg
- Potasyum: Yaklaşık 1406 mg
- Kalsiyum: Yaklaşık 143 mg
- Demir: Yaklaşık 6.2 mg
- A vitamini: 0 IU
- C vitamini: 0 mg
Faydaları ve Zararları
Faydaları:
- Yüksek Lif İçeriği: Kuru fasulye, sindirim sağlığı için önemli olan lif bakımından zengindir. Lif, kabızlık riskini azaltabilir ve sindirim sistemini düzenleyebilir.
- Düşük Yağ ve Kolesterol İçeriği: Kuru fasulye, doymuş yağ ve kolesterol içermez, bu nedenle kolesterol düzeylerini kontrol altında tutmaya yardımcı olabilir ve kalp sağlığını destekleyebilir.
- Yüksek Protein Kaynağı: Kuru fasulye, bitkisel kaynaklı protein bakımından zengindir. Protein, kas gelişimi ve tamirinde önemli bir rol oynar.
- Zengin Mineral Kaynağı: Kuru fasulye, demir, magnezyum, potasyum ve folat gibi birçok minerali içerir. Bu mineraller vücut fonksiyonlarının düzenlenmesi ve sağlıklı bir metabolizmanın sürdürülmesi için önemlidir.
- Kan Şekeri Kontrolü: Kuru fasulye, düşük glisemik indeksi olan bir gıda olduğu için kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olabilir. Bu özellik, diyabet riskini azaltabilir.
Zararları:
- Fazla Gaz Yapabilir: Kuru fasulye, bazı kişilerde gaz ve şişkinlik gibi sindirim rahatsızlıklarına neden olabilir. Bunun nedeni, içerdikleri oligosakkaritlerin sindirim sisteminde fermantasyona uğramasıdır.
- Anti-Nutrient İçeriği: Kuru fasulye, fitik asit ve lektin gibi anti-nutrient maddeler içerir. Bu maddeler, mineral emilimini azaltabilir. Ancak, uygun şekilde hazırlandığında bu etkiler azaltılabilir.
- Allerjen Olabilir: Bazı kişiler kuru fasulyeye karşı alerjik reaksiyonlar gösterebilir. Bu durumda, kuru fasulye tüketimi kaçınılmalıdır.
- Zehirli Olabilen Lectin: Kuru fasulye, yüksek miktarda lektin adı verilen bir madde içerir. Bu madde yüksek seviyelerde tüketildiğinde zehirli olabilir, ancak normal tüketimde genellikle bir sorun teşkil etmez.
